Diğer adı kılkıran olan saçkıran hastalığı, vücutta genellikle küçük bir bölgedeki kılların dökülmesine neden olan bir hastalıktır. Çoğunlukla saçlı deride görülen bu hastalık küçük ama sonrasında yayılım gösterebilen saç dökülmeleriyle görülmektedir. Tıbbi literatürde alopesi areata olarak geçen bu hastalığa yakalanan kişiler saçkıran belirtileri nedir şeklinde soruları araştırmaktadır. Bu soruya cevap vermeden önce hastalığı yakından tanımak gerekmektedir.
Uzmanlar saçkıran hastalığının nedeninin vücudun kendi bağışıklık sisteminin kendi vücut hücrelerine gösterdiği bir nevi alerji gibi tepkiler olarak düşünmektedir. Bağışıklık hücreleri zamanla kıl kökünde bulunan kıl folikülleri ile savaşmaya başlar ve bu dokunun büyümesini önler. Zamanla güçsüzleşen kıllar dökülmeye başlar.
Saçkıran hastalığı büyük oranda saçlı deride görülmektedir. Güçsüzleşen kıl kökleri nedeniyle keskin hatları bulunan yama biçiminde saç dökülmeleri görülür. Diğer vücut bölgelerinde de görülebilen bu durum oldukça küçük bir bölgeyi tutarken zamanla daha geniş alanlara yayılabilmektedir. Saçlı derideki görülen saçkıran döküntüleri çok sayıda olabileceği gibi tek bir adet olup tüm saçın dökülmesine neden olabilir.
Saçkıran hastalığı ciddi sağlık problemlerine yol açabilen bir hastalık değildir. Hastalarda sorunlu bölgede ağrı, kaşıntı ve kızarıklık gibi belirtiler nadiren görülse de yaygın olarak yanma hissi ile hastalar şikayet edebilmektedir. Sanılanın aksine bu hastalık bir mantar veya parazit hastalığı değil bağışıklık sisteminin güçlü olmasından ve kendi hücrelerine saldırmasından dolayı görülür. Bundan dolayı hastalıkta bulaşma söz konusu değildir.
Saçkıran Hastalığının Belirtileri Nelerdir ?
Saçkıran hastalığının görülen en belirgin belirtisi düz hatların içerisinde yer alan kılsız deri varlığıdır. Bu deride herhangi bir yara izi veya enfeksiyon görüntüsü değil de, bölgesel bir kellenme gibi bir görüntü vardır. Hafif kızarıklık olabilen saçkıranlı deri normal deri dokusuyla birebir aynıdır.
Saçkıran hastalığı genellikle saçlı bölgede çıksa sakalda ve kirpiklerde de sıklıkla görülebilir. Dökülen bu bölgelerde sarı noktalar ortaya çıkabilmektedir. Alanında uzmandoktor görüşlerine hiperkeratotik olarak adlandırılan bu noktalar deride keratin adındaki bir maddenin birikmesinden dolayı meydana gelmektedir. Bunun yanı sıra kıl foliküllerinin deri ile birleştiği noktalarda siyah noktalar da görülebilmektedir. Uzaktan fark edilmeyecek kadar küçük olan bu siyah ve sarı noktalar ancak yakınlaştırıcı bir araç yardımıyla gözlemlenebilir.
Saçkıran hastalığında deriden ayrı olarak tırnak yüzeyinde de farklı belirti ve bulgular görülebilmektedir. Tırnak üzerinde pitting adı verilen ve yüksük görünümünde tırnak olarak tanımlanan görüntüler oluşabilir. Bu tırnakların yüzeyinde iğne ucu büyüklüğünde fazla miktarda çöküntüler mevcuttur. Yüksük aracına benzediği için yüksük görünümlü tırnak ismi verilmiştir. Aynı zamanda tırnaklarda trakionişi adı verilen ve boylu boyuna çizgiler ile ortaya çıkan görüntüler de oluşabilir.
Saçkıran Hastalığı Neden Oluşur ?
Saçkıran hastalığı halk arasında bir mantar hastalığı olarak bilinse de bağışıklık sisteminin oluşturduğu otoimmün bir hastalıktır. Otoimmün hastalıklarda bağışıklık sistemi vücudun esas doku hücrelerini hedef alır. Saçkıran hastalığında otoimmün cevabın neden oluştuğu ise kesin olarak bilinmemektedir.
Yapılan araştırma ve incelemelerde saçkıran oluşan derideki kıl foliküllerinin çevresinde T lenfosit hücrelerine rastlanmıştır. Henüz kılların büyüme evresindeyken biriken bu T lenfosit hücreleri bir tür bağışıklık yanıtın oluşmasına neden olmaktadır. Bunun sonucunda da kıl büyümesi sona erer ve kıl dökülmeleri meydana gelir.
Bazı araştırmalar sonucunda DNA üzerindeki bir dizi genin saçkıran hastalığına neden olduğu bulunmuştur. Bu sebeple ailesinde saçkıran olan bir bireyin hastalığa yakalanma oranı oldukça yüksektir. Bunun yanı sıra stresin de saçkıran hastalığına neden olduğu düşünülmektedir.
Hepatit B, Herpes virüs ve papillomavirus gibi virüs enfeksiyonları nedeniyle de saçkıran hastalığının oluştuğu düşünülmektedir. Aynı zamanda tetanoz hastalığının etkeni olan clostridium tetani bakterisi de saçkırana neden olabilmektedir.
Saçkıran Hastalığının Tanısı Nasıl Konur, Tedavisi Nasıldır?
Saçkıran belirtilerinin görülmesinin ardından dermatoloji doktorları kesin tanıyı koymak amacıyla trikoskopi isminde bir yönteme başvurulur. Deriyi yakınlaştırarak inceleyen bu yöntem ile siyah ve sarı nokta varlığı aranır ve kesin tanı konulur.
Saçkıran hastalığına iyi gelen bir ilaç günümüzde mevcut değildir. Bazı hastalarda dökülen kıllar kendiliğinden çıkabilmektedir. Bunun için doktorlar öncelikle hastayı incelemeye almaktadır ve ilaç tedavisine başvurmamaktadır. Bu hastalarda kıllar yeniden çıkarsa eski saç yapısına kavuşabilmektedir.
Hızlı ilerleyen ciddi saçkıran olgularında uzmanlar saç ve kılların dökülme hızını yavaşlatmak için ilaç tedavisine başlayabilmektedir. Bu ilaçlar saçkıranı ortadan kaldırmak için değilde bağışıklık sistemini baskılamaya yöneliktir. İmmünsüpresyon adının verildiği bu tedavi yöntemi tüm vücuda veya küçük bir bölgeye uygulanabilmektedir. Bu tamamen hastalığın seyri ile ilgilidir.